Laboratuvarlarda İş Sağlığı ve Güvenliği

Laboratuvarlar iş yeri olarak tehlikeli mekanlar sayılır ve iş kazalarına sebep olabilecek pek çok risk faktörü bulundurur. Bu makalede laboratuvar çalışmalarında iş sağlığı ve güvenliğini sağlayacak önerileri içermektedir.

Laboratuvar çalışmalarında karşılaşıla bilecek tehlikeler; yanıklar, kesikler, yangınlar, patlamalar, zehirlenmeler, alerji ve enfeksiyonlar, göz yaralanmaları, uzun süre oturma-ayakta çalışma ve tekrarlayan hareket lere bağlı rahatsızlıklar olup önleyici çalışmalar ile kontrol altında tutulmalıdır.

 

Laboratuvarlarda Kimyasal Risk Faktörleri ve Önlemler

Laboratuvar çalışmalarında insan sağlığına zararlı tehlike li kimyasal maddelerle çalışılır.

• Laboratuvarda kullanılan her kimyasal maddenin Malzeme Güvenlik Bilgi Formunun bulundurulması yasal bir zorunluluktur.
• Tehlikeli kimyasalların bulunduğu tüm kaplar kimya salın tam olarak ismini, tehlike sınıfını, son kullanma ve üretim tarihlerini içerecek şekilde etiketlenmelidir.

 

Kimyasalların Kullanılması ve Depolanması Önerileri

• Kimyasal tipine ve tehlike sınıfına göre depolanma alanları ve dolaplar belirlenmelidir.
• Kimyasal saklamada uygun, onayı alınmış dolaplar kullanılmalıdır, kilitli metal saklama dolapları kullanıl malıdır.
• Kimyasallar güneş ışığından uzak, serin, kuru ve iyi havalandırılan alanlarda depolanmalıdır.
• Parlayıcı ve patlayıcı maddeler, asitler ve bazlar bir arada depolanmamalıdır.
• Patlayıcı kimyasallar patlayıcı depolarında muhafaza edilmelidir.
• Toksik maddeler diğer tehlike sınıflarından ayrı tutulmalıdır ve soğuk, iyi havalandırılan bir yerde ışık ve ısıdan uzak olacak şekilde muhafaza edilmelidir.
• Oksitleyiciler, yanıcı ve parlayıcılardan uzak tutulmalıdır.
• Korozif kimyasallar daha alçak raflarda tutulmalıdır.

 

Laboratuvarlarda Biyolojik Risk Faktörleri ve Önlemler

Biyolojik risk faktörleri, virüs, bakteri, mantar ya da parazitler gibi biyolojik ajanlar olup vücuda soluma, göz ve deriye temas yoluyla girebilir.

Tıbbi laboratuvarlarda tüm çalışanların doku örnekleri alınırken, depolanırken ve incelenirken olası tehlikelerden nasıl korunmaları gerektiğini bilmesi gerekmektedir.

 

Laboratuvarlarda Ergonomik Risk Faktörleri ve Önlemler

• Mikroskopla çalışırken uygun yükseklikte çalışılmalı, dirsekler mümkün olduğunca vücuda yakın tutulmalıdır.
• Pipetle çekme gibi tekrarlayan hareketlere her 20 dakikada bir ara verilmelidir.
• Uzun süre ayakta çalışılması gereken görevlerde ayak lık ya da sandalye takviyesi yapılmalıdır.
• Çalışma tezgâhlarının ya da sandalyelerin ayarlanabil me özelliği olmalıdır.
• Malzeme taşıma işlemleri bilinçli kaldırma ve taşıma kurallarına uygun olarak beli zorlamadan yapılmalıdır.

 

Laboratuvarda Yangın

Laboratuvarlarda kalıcı hasar ve ölüm oranları alevlenebilir maddeler sebebiyle yükselmektedir.

• Çalışanların olası bir yangına karşı gerekli eğitimi almış olmaları sağlanmalıdır.
• Laboratuvardaki yangın söndürme aletlerinin yeri planda belirtilmeli, tüm laboratuvar çalışanları tarafından bilinmelidir. Periyodik kontrolleri takip edilmelidir.
• Bir acil durum planı yapılmış olmalı, plan yazılı olarak iş ortamında bulundurulmalı, acil çıkış kapılarının ye rini gösteren işaretler duvarlara asılmalıdır.

 

Tehlikeli Atıklar ve Atık Yönetimi

• Laboratuvarın faaliyet gösterdiği konulara göre ortaya çıkan atıklar doğrudan alıcı ortama verilmemelidir.
• Tehlikeli kimyasal atıklar ise kesinlikle kanalizasyon sistemine boşaltılmaz, doğrudan havaya verilmez, düşük sıcaklıklarda yakılmaz, evsel atıklarla karıştırılmaz ve depolanarak bertaraf edilmezler.
• Mutlaka mevzuata göre bertaraf edilmeli veya en zararsız hale getirilerek uygun koşullarda depolanıp lisanslı bertaraf firmalarına teslim edilmelidir.

 

Koruyucu Ekipman ve Donanımlar

• Mikrobiyolojik veya kimyasal analizlerin güvenli bir şekilde, kullanıcıya ve ortama zarar vermeden yapıl masına olanak tanıyan davlumbaz sistemleri (çeker ocaklar) kullanılması önerilir.
• Kimyasal maddelerin deri veya giysilere sıçraması, göze temas etmesi durumlarında kullanıma hazır bir şekilde güvenlik ve göz duşlarının bulundurulması gerekmektedir.
• Ortamdaki riskler engellenemiyor ve toplu koruma önlemleriyle azaltılamıyorsa, personele; işe ve mevzuata uygun şekilde kişisel koruyucu donanım temin edilmelidir.

 

Temel Güvenlik Kuralları

Farklı laboratuvarlarda, yapılan iş ne olursa olsun, laboratuvar ortamında çalışırken uyulması gereken ortak disiplin kuralları laboratuvar personeline benimsetilmelidir:

• Laboratuvarda sigara içilmemelidir.
• Yiyecek içecek tüketilmemeli ve bulundurulmamalıdır.
• Laboratuvarda çatlak ve kırık cam eşyalar kullanılmamalıdır.
• Laboratuvarda çalışılırken ağız yoluyla sıvı çekilmemelidir.
• Laboratuvarda bulunan hiç bir kimyasal madde koklanmamalı veya tadılmamalıdır.
• Laboratuvarda çalışırken tüm güvenlik kurallarına uymalı ve uygun laboratuvar kıyafeti giyilmelidir. Amaca uygun kişisel koruyucu donanım (eldivenler, maskeler, göz/yüz koruyucular, işitme koruyucu, çalışma giysisi, özel giysi) kullanılmalıdır.

 

Çalışma esnasında saçlar uzun ise mutlaka toplanmalıdır.

 

• Laboratuvar dışına laboratuvarda kullanılan önlük, eldiven, vb. ile çıkılmamalıdır
• Laboratuvara, laboratuvar çalışanları dışında giriş çıkış yasak olmalıdır.

 

 

Kaynak: İSGMM Medya

iş kazası ^^description^^ Laboratuvarlar iş yeri olarak tehlikeli mekanlar sayılır ve iş kazalarına sebep olabilecek pek çok risk faktörü bulundurur. Bu makalede laboratuvar çalışmalarında iş sağlığı ve güvenliğini sağlayacak önerileri içermektedir. blog