Tarımda Ergonomik Risk Faktörleri

Ergonomi, yüksek beden gücü isteyen her iş kolunda olduğu gibi tarım sektörü için de önemli bir konudur. Tarım sektöründe çalışanlar uzun saatler uygun olmayan pozisyonlarda çalışmakta olup kas-iskelet sistemleri ile ilgili sorunlar yaşamaktadırlar. Ağır yüklerin uygun olmayan pozisyonlarda kaldırılıp indirilmesi, yanlış çalışma duruşları, kullanılan alet ve ekipmanın titreşimi gibi sebepler uzun vadede çalışanların sağlıklarını tehdit etmektedir.

Tarımda çalışanlar sırt ve bel ağrısı, omuz, kol ve ellerde ağrılar vb. birçok kas iskelet sistemi rahatsızlığı ile karşı karşıya kalmaktadırlar. İşyerindeki hareketlerin neden olduğu kas iskelet sistemi rahatsızlıkları içinde iş göremezliğe sebep olan rahatsızlıkların üçte birini burkulma ve bükülme nedenli, dörtte birini ise sırt rahatsızlıkları oluşturmaktadır. Bunlar aynı zamanda en yaygın malullük nedenleridir.

Burkulmaların, zorlamaya bağlı rahatsızlıkların ve bel ağrılarının önlenmesi için genel olarak tarımda ergonomik koşulların iyileştirilmesi gerekmektedir. Bu hedefe ulaşmak için, tarımdaki ergonomik riskler konusunda farkındalığın artırılması önemli bir husustur.

 

Ergonomiye Genel Bakış

Ergonomiyi tek bir cümle ile açıklamak gerekirse; fiziksel çevrenin insana uyumlaştırılması sürecidir. Bunun için, işyerindeki görevlerin yeniden tasarlanması ve vücudun doğal sınırlarına uyulması gereklidir.

Tarım çalışanlarının gerçekleştirmesi gereken çoğu hareket ergonomik risk içerir: Diz çökme, çömelme, kaldırma, bükme, burulma ve ağır maddeleri taşıma vb. Bu hareketlerin tekrarlanması, kas iskelet sistemi rahatsızlığı riskini önemli ölçüde artırmaktadır.

Ergonomi biliminin amacı, çalışan ve yapılan iş arasında en uygun koşulu bulmaktır. Ergonomi aşağıda belirtilen ilişkiyi inceler:

Hedef, çalışanların üretken olmalarının yanı sıra, sağlıklı, güvenli ve rahat olmalarını sağlamaktır.

İşle ilgili kas iskelet sistemi rahatsızlıkları, aşağıda yer alan fiziksel streslere kronik olarak maruz kalınması sonucu oluşmaktadır:

- Güçlü kavrama

- Diz çökme

- Kaldırma

- Çömelme

- Eğilme

- Titreşimli ekipman

- Bükülme

 

İşle ilgili kas iskelet sistemi rahatsızlıklarını azaltmanın en iyi yolu:

Ergonomik prensipleri kullanarak;

• iş ekipmanını yeniden tasarlamak

• iş sürecini yeniden tasarlamak

 

Çalışma ortamında yapılacak basit değişiklikler, işle ilgili kas iskelet sistemi risklerini büyük ölçüde azaltabilir. İş ve ekipman ergonomik olarak yeniden tasarlandığında, insanların güvenli çalışmasını sağlamak için ödül ya da cezaya ihtiyaç duymazsınız. Daha iyi çalışma duruşu, daha az kuvvet uygulanması veya daha az tekrarlamanın doğal bir sonucu olarak yaralanmalar da önlenir. Ergonomik değişiklikler, çalışanların güvenli çalışma konusunda eğitilmesi ile birlikte hayata geçirilmelidir.

 

Ergonomik Risk Faktörleri

Genel olarak, yüksek kuvvet ve birçok tekrarlı hareket gerektiren ya da uygunsuz duruşların olduğu işler risklidir. Hatta, bir nesnenin kavranması için kolun uzanması veya bir aletin sıkılması gibi kendi içinde zararsız olan hareketler, sürekli tekrarlanırsa çalışanı yaralanma riskiyle karşı karşıya bırakabilir. Aşağıda belirtilen öneriler burkulma ve zorlanma riskini azaltacaktır. Bunun için yapılan işin yeniden tasarlanması veya farklı bir yöntem kullanılması gerekebilir.

Hatırlatma: Önerilen tüm değişiklikleri uygulayamayabilirsiniz. Ancak kısmi değişiklikler veya küçük değişiklikler bile yaralanmaları azaltabilir.

 

Elle Çalışma İşleri

• Kullanılan aletleri omuz yüksekliğinin üzerine koymaktan kaçının.

• Kullanılan malzemeleri çalışana uygun uzaklıkta konumlandırın.

• Toplama veya ayıklama (sebze fidesi üretim tesislerinde fide boylama amacıyla kısa fidelerin ayıklanması, tarladan yabancı otların ayıklanması, tarladan ürünün hasat edilmesi toplanması, bant ya da konveyörden geçen ürünlerde ayıklama vb. ) gibi sürekli tekrar içeren hareketlerde, çalışana daha az tekrarlı hareket içeren alternatif bir görev vererek çalışanın yeteri kadar dinlenmesini sağlayın. Örneğin, ayıklama gibi sürekli tekrar içeren bir görevi yapan çalışana, kutuların toplama alanına taşınması gibi tekrarlı hareket içermeyen görevler de verilmelidir.

 

Ayakta Çalışma Gerektiren İşler

• Çalışma sırasında oturulmasını sağlayın. Çalışırken oturmak sırt ve bacaklardaki gerginliği azaltır. Ayakta durmak, yürümekten daha fazla bacakların şişmesine neden olur. En iyi çalışma yöntemi, çalışanların oturması, ayakta durması ve yürümesi gibi farklı türden işlerin bir arada yapılmasıdır.

• Ayakta ve oturarak çalışanların (bant ya da konveyör üzerinde çalışmalarda) işe daha yakın çalışmalarını sağlamak için çalışılan yüzeyin altının boş bırakılması gerekir. Çalışma masasının altının boş olması gibi.

• Ayakta çalışmayı gerektiren işlerde çalışanların yorgunluğunu azaltmak için ergonomik paspas kullanın. Ergonomik paspaslar ile sırt ve eklemlerdeki ağrı ve gerginliği azaltabilirsiniz. Ergonomik paspaslar ayağın, sırtın ve eklemlerin gerginliğinin azalmasında yardımcı olur, yorgunluğu alır.

• Ayakta çalışmalarda, çalışana uygun tezgah yüksekliğini ayarlayın.

 

El Aletlerinin Kullanımı

• Aletlerin kullanımı güç gerektirdiğinde, çalışanın işaret parmağı ve başparmağı ile aleti iyice kavramasını sağlayın.

• Aletin sapı pürüzsüz, kaymaz malzeme ile kaplanmalıdır (plastik veya kauçuk). Makas veya pense gibi çift saplı aletlerin sap uzunluğunun en az 10 cm tercihen 13 cm olması gerekir. Aletin saplarının açık kalmasını sağlayacak bir yay mekanizmasının olması ve tutma yeri hariç saplarının düz olması gerekir.

Kötü tasarlanmış alet: Alet yapıyor ve aletin saplarının her kesimden sonra tekrar açılması gerekiyor (yay yok).

 

İyi tasarlanmış alet: Aletin sapları uzun. Yay aletin açılmasını sağlıyor. Kauçuk ya da plastik ile kaplanmış.

 

Kaldırma İşi

Kaldırılan yükleri bel ve omuz hizası arasında tutun. Bel seviyesinin altında veya omuz hizasının üstündeki taşımalardan kaçının.

 

• Güvenli kavrama için taşıma kaplarının tutacaklarının olmasına dikkat edin.

• Yüklerin vücuda yakın olacak şekilde taşınmasını sağlayın.

• Taşınması sırasında çalışanda kas iskelet sistemi rahatsızlığı riski oluşturabilecek yükler için transpalet ya da yük arabası kullanın (Meyve sebze kasası ya da çuvalı, saman balyası, gübre çuvalı, bitki koruma ürünü/ pestisit vb.).

• Torba veya kutu ağırlığının 25 kg’ın altında olmasına dikkat edin.

• Yük taşıma kasası, torbası ya da sepeti içinde mutlaka dengeli olmalıdır.

Uygun olmayan taşıma: Tutacak yok ve yük vücudun çok uzağında taşınıyor.

 

Uygun taşıma: Tutacak var ve yük vücuda yakın.

 

Eğilme Gerektiren İşler

• Eğilme gerektiren işlerden kaçınmak için; Kullanılan aletlere uzun saplar takın, Mümkün olduğunca oturarak çalışın.

• Eğer eğilme gerektiren işler zorunlu ise, yaptığı işe başka kısa işler (çalışanların yürümesini ve oturmasını sağlayacak) ekleyin.

 

Kaynak: İSGGM Yayınları

tarım ^^description^^ Tarım sektöründe ergonomik olmayan koşullarda çalışılmasından kaynaklı olumsuz etkenler, kalıcı veya geçici kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına, sakatlanmalara veya yaralanmalara sebebiyet verebilmektedir. İnsanlar standart boy ve kiloda olmadığından, makinelerin insan boyutlarına göre ayarlanabilir olması gerekmektedir. blog