Tekstil Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği

Tekstil sektörü, hazır giyim sektörünün tedarik zinciri altında da yer alan geniş kapsamlı üretim yelpazesine sahiptir. Elyaf, iplik, örme/ dokuma kumaş, keçe ve tufting yüzeylerin dâhil olduğu dokusuz yüzeyler, ev tekstili ürünleri, halılar, bunların yanında ağ, ip, tekstil kablo, taşıyıcı tekstil bandı, branda, koruyucu bez, filtre, paraşüt, fren bezi gibi teknik kullanıma yönelik teknik tekstiller, tekstil sektöründe yer almaktadır.

Sağladığı istihdam ve dış ticaret fazlası ile tekstil sektörü, imalat sanayi üretim değerinin %15'ini oluşturmakta, imalat sanayinde yaratılan katma değerin %16'sını sağlamaktadır. Ülkemizde, iş sağlığı ve güvenliği alanında sektör özelinde bir mevzuat bulunmamaktadır. Ancak, 30/6/2012 tarihli ve 28339 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6331 sayılı iş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve
yükümlülüklerini düzenlemektir. 

Tekstil sektöründeki iş yerleri ve çalışanlar, 6331 sayılı Kanuna ve ilgili mevzuata tabidir. Sektördeki iş yerleri, 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İş Yeri Tehlike Sınıfları Tebliği"ne göre "13 ve 14" NACE kodlarına sahip olup bu iş yerlerinin büyük çoğunluğu "Tehlikeli” sınıfta yer almaktadır.

2021 yılı SGK istatistiklerine göre tekstil sektöründe 59.488 iş yeri ve bu iş yerlerinde istihdam edilen 1.176.964 çalışan bulunmaktadır. Bu iş yerlerinin KOBİ niteliğinde olup çalışanların KOBİ'lerce istihdam edilmektedir. Tekstil sektöründe her 1OO bin çalışanın 3.118'i iş kazası geçirmekte ve iş kazası sonucu ölüm oranı 100 binde 3,48'dir. Bu çalışma ile tekstil sektöründe iş sağlığı ve güvenliği konusuna dikkat çekilmesi, sektöre ilişkin riskler, tehlikeler ve alınabilecek tedbirlerle ilgili farkındalık ve bilgi düzeyinin arttırılması amaçlanmaktadır. Sektör özelinde en çok akla gelebilecek soru ve cevaplara yer verilen bu çalışmanın işveren, çalışan, iş sağlığı ve güvenliği profesyonelleri ve tüm taraflara fayda sağlayacağı düşünülmekte olup hazırlanan bu rehberdeki bilgiler tavsiye niteliğindedir.

 

İş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturulması gereken iş yerleri hangileridir? Asıl işveren ve alt işveren ilişkisi bulunan iş yerlerinde İSG Kurulu nasıl oluşturulmalıdır?

Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve 6 aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı iş yerlerinde işveren, İş sağlığı ve güvenliği kurulu oluşturmakla yükümlüdür.

Asıl işveren alt işverenin çalışan sayıları ayrı ayrı elli ve daha fazla ise aşıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul kurar. İş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin yürütülmesi ve kurullarca alınan kararların uygulanması
konusunda İş birliği ve koordinasyon asıl işverence sağlanır.

Bir iş yerinde sadece asıl işverenin çalışan sayısı elli ve daha fazla ise bu durumda kurul asıl işverence kurulur. Kurul oluşturma yükümlülüğü bulunmayan alt işveren, kurul tarafından alınan kararların uygulanması ile ilgili olarak koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.

Alt işverenin çalışan sayısı elli ve daha fazla, aşıl İşverenin çalışan sayısı ellinin altında İse işyerinde kurul alt işverence oluşturulur. Asıl işveren alt işverenin oluşturduğu kurula iş birliği ve koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.

Asıl işveren ve alt işverenin çalışan sayıları ayrı ayrı ellinin altında ve toplam çalışan sayışı elliden fazla bulunduğu durumlarda İse koordinasyon asıl İşverence yapılmak kaydıyla, asıl İşveren ve alt işveren taralıdan birlikte bir kurul oluşturulur. Kurulun oluşumunda üyeler 6'ıncı maddeye göre her iki İşverenin ortak karan ile atanır.” ifadeleri yer almaktadır. Bu hükümler göz önünde bulundurularak kurul oluşturulmalıdır.

T.C. Resmi Gazete. İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik. 18.01.2013. Sayı: 28532

 

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik kapsamında sağlanacak destekten hangi iş yerleri yararlanabilir ve desteğin içeriği nedir?

Destekten Türkiye genelinde ondan az çalışanı bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinin işverenleri faydalanabilir.

Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan İş yerleri İçin sağlanacak İş sağlığı ve güvenliği hizmet bedelinin sigortalı başına günlük miktarı 16 yaşından büyük sigortalılar için belirlenen prime esas kazanç alt sınırının günlük tutarının sırasıyla %1 ve %1 ,6'sıdır. Sağlanacak iş sağlığı ve güvenliği hizmet bedelinin tutan, yukarıda belirtilen yüzdelerin aylık prim ve hizmet belgesi ile bildirilen prim ödeme gün sayısı ile çarpılması suretiyle tespit edilmektedir. Kapsama giren işverenlere sağlanan hizmetin bedeli üçer aylık dönemler halinde hesaplanır. Dönem sonundaki tutarları takip eden ikinci ayın sonunda işverene ödenir.

T.C. Resmi Gazete. İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi Hakkında Yönetmelik.24.12.2013. sayı: 28861

 

Hangi işyerleri işsizlik sigortası işveren prim teşvikinden yararlanabilmektedir?

Üç yıl süreyle ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen, çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ondan fazla çalışanı bulunan ve İŞG-KATİP'e kayıtlı onaylanmış ve devam eden iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin verilmesine ilişkin sözleşmesi olan iş yerleri ilgili Tebliğde belirtilen hususları yerine getirmeleri halinde söz konuşu teşvikten yararlanabilmektedir.

Aranılan şartların kurum sistemi tarafından otomatik olarak kontrol edilmesinin ardından, İşsizlik sigortası primi işveren payı, teşvikten yararlanmaya esas şartların sağlandığı üç yıllık süreyi takip eden takvim yılının başından itibaren üç yıl süreyle her ay/dönem için ilgili ayda Kuruma bildirilen sigortalılara ilişkin
prim Ödeme gün sayışı dikkate alınmak suretiyle prime esas kazançlar üzerinden %1 olarak hesaplanarak tahsil edilir. Örneğin; teşvikten yararlanan A işyerinin 2019/0cak ayında her biri 30 gün çalışan 20 sigortalıyı toplam 80.000,00 TL prime esas kazanç üzerinden bildirdiği varsayıldığında, 2019/0cak ayında bu sigortalılara ilişkin —800,00 TL İşsizlik sigortası primi İşveren hissesi uygulanacaktır.

T.C. Resmi Gazete. Çok Tehlikeli Sınıfta Yer Alan Ve Ondan Fazla Çalışan Bulunan İşyerlerinde İşsizlik Sigortası Primi İşveren Payı Teşvikinden Yararlanılmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Tebliğ. 31.12.2018. sayı: 30642

 

Risk değerIendirmesi hangi koşullarda yenilenir?

Risk değerIendirmesi tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli İş yerlerinde şırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.

Bu periyotların dışında aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni risklerin, İş yerinin tamamını
veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde bulundurularak risk değerIendirmesi, tamamen veya
kısmen yenilenir.

A.İş yerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.
B.İş yerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi.
C.Üretim yönteminde değişiklikler olması.
D.İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana gelmesi.
E.Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat değişikliği Olması.
F.Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre gerekli görülmesi.

G.İş yeri dışından kaynaklanan ve İş yerini etkileyebilecek yeni bir tehlikenin ortaya çıkması.

T.C. Resmi Gazete. İş Sağlığı Ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği. 29.12.2012. sayı; 28512

 

Acil durumlarda görevlendirilecek ekipler kimlerden oluşturulmalı ve nasıl kurulmalıdır?

İşveren; işyerlerinde aşağıda yer alan acil durum ekiplerini oluşturur.
• Söndürme ekibi,
• Kurtarma ekibi,
• Koruma ekibi,
• ilk yardım ekibi.

İşveren, yukarıda yer alan ekiplerden söndürme, kurtarma ve koruma ekiplerinin her biri İçin işyerlerinin tehlike sınıfına göre; tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde her 30 çalışana, tehlikeli sınıfta yer alan İşyerlerinde her 40 çalışana ve az tehlikeli sınıfta yer alan İşyerlerinde her 50 çalışana kadar; uygun
donanıma sahip ve Özel eğitimli en az birer çalışanı destek elemanı olarak görevlendirir. Görevlendirme yapılırken çok tehlikeli sınıftaki işyerleri için 30 ve katlan, tehlikeli sınıftaki işyerleri için 40 ve katlan ve az tehlikeli sınıfta yer alan İşyerleri İçin 50 ve katlan dâhil edilir. 10'dan az çalışanı olan İşyerlerinde; acil
durumlara İlişkin ulusal ve yerel kurum ve kuruluşlarla irtibatı sağlamak ve yukarıda bahşedilen ekiplerden söndürme, kurtarma ve koruma ekiplerinin tamamı için uygun donanıma sahip ve özel eğitimli en az bir çalışanın destek elemanı olarak görevlendirilmesi yeterlidir. Ayrıca; az tehlikeli İşyerlerinde her 20 çalışan için 1 ilkyardımcı, tehlikeli işyerlerinde her 15 çalışana kadar 1 ilkyardımcı ve çok tehlikeli işyerlerinde ise her 10 çalışana kadar 1 ilkyardımcı bulundurulması zorunludur.

T.C. Resmi Gazete. İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik. Ol. 10.X21. Sayı:31615
T.C. Resmi Gazete. ilk Yardım Yönetmeliği. 27.08.2020. Sayı:31226

 

Acil durum planı hangi hususları içermelidir?

Acil durum planı asgari aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante edilir:
A.İş yerinin unvanı, adresi ve İşverenin adı.
B.Hazırlayanların adi, soyadl ve unvanı.
C.Hazırlandığı tarih ve geçerlilik tarihi.
Ç.Belirlenen acil durumlar.
D.Alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirler.
E.Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri
F.Aşağıdaki unsurları İçeren İşyerini veya İşyerinin bölümlerini gösteren tahliye planı:
1)Yangın söndürme amaçlı kullanılacaklar da dâhil olmak üzere acil durum ekipmanlarının bulunduğu
yerler.
2)ilkyardım malzemelerinin bulunduğu yerler.
3)Kaçış yollan, toplanma yerleri ve bulunması halinde uyan sistemlerinin de yer aldığı kroki.
4)Görevlendirilen çalışanların ve varsa yedeklerinin adı, soyadı, unvanı, sorumluluk alanı ve
iletişim bilgileri.
5)Acil durumlarla ilgili ulusal ve yerel kurum ve kuruluşların acil durum irtibat numaralan.
6)İşyerlerinde kimyasal yayılım, parlama veya patlama tehlikesi ve benzeri Özel riskleri barındıran
bölümler.
7)Elektrik ve gaz akışının kesim noktalan, vanaları.

İşveren tarafından onaylanan acil durum planının sayfaları numaralandırılarak; hazırlayan kişiler tarafından her sayfası paraflanıp, son sayfası imzalanır. 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununa
uygun olarak güvenli elektronik imza ile imzalanmış Olan acil durum planları da geçerlidir. Acil durum planı, acil durumla mücadele edecek ekiplerin kolayca ulaşabileceği şekilde işyerinde saklanır.

T.C. Resmi Gazete. İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik. 18.06.2013. Sayı:28681

 

İşverenler, hangi durumlarda Çalışanların Sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlamak durumundadır, sağlık muayeneleri hangi periyotlarda yapılmalıdır?

Aşağıdaki hallerde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılmasını sağlanmalıdır.
İşe girişlerinde
iş değişikliğinde
• İş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan İşten uzaklaşmalarından sonra İşe
dönüşlerinde talep etmeleri hâlinde.
• İşin devamı süresince, çalışanın ve İşin niteliği İle İş yerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen
düzenli aralıklarla.

Çalışanın kişisel özellikleri, iş yerinin tehlike sınıfı ve işin niteliği öncelikli olarak göz önünde bulundurularak uluslararası standartlar İle iş yerinde yapılan risk değerIendirmesi sonuçları doğrultuşunda; az tehlikeli sınıftaki işlerde en geç beş yılda bir, tehlikeli sınıftaki işlerde en geç üç yılda bir, çok tehlikeli sınıftaki İşlerde en geç yılda bir, Özel politika gerektiren grupta yer alanlardan çocuk, genç ve gebe çalışanlar için en geç altı ayda bir defa olmak üzere periyodik muayene tekrarlanır. Ancak İş yeri hekiminin gerek görmesi halinde bu süreler kısaltılır.

T.C. Resmi Gazete. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. 30.06.2012 Sayı: 28339

T.C. Resmi Gazete. İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliği. 20.07.2013. sayı: 28713

 

İş yerlerinde çalışan temsilcisi nasıl seçilir ve kaç kişi görevlendirilir?

İşveren; iş yerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak dengeli
dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği
durumda atama yoluyla, aşağıda belirtilen sayılarda çalışan temsilcisini görevlendirir:
A. iki ile elli arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde bir
B. Elli bir ile yüz arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde iki
C. Yüz bir ile beş yüz arasında çalışanı bulunan iş yerlerinde üç
D. Beş yüz bir İle bin arasında çalışanı bulunan İş yerlerinde dört
E. Bin bir İle İki bin arasında çalışanı bulunan İş yerlerinde beş
F. iki bin bir ve üzeri çalışanı bulunan iş yerlerinde altı

Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması durumunda baş temsilci, çalışan temsilcileri arasında yapılacak seçimle belirlenir. Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için, işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir. Görevlerini yürütmeleri nedeniyle, çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının haklan kısıtlanamaz ve görevlerini yerine getirebilmeleri için işveren tarafından gerekli imkânlar sağlanır. işyerinde yetkili sendika bulunması hâlinde, İşyeri sendika temsilcileri çalışan temsilcisi olarak
da görev yapar.

T.C. Resmi Gazete. 6331 sayıl, iş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. 30.06.2012. Sayı:28339

 

İş kazaları ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi kimler tarafından nasıl yapılmalıdır?
 

İşveren;
A. Bütün İş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli İncelemeleri yaparak bunlar İle
ilgili raporları düzenler.
B. İş yerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde İş yeri ya da İş
ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, iş yeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma
potansiyeli olan olayları İnceleyerek bunlar İle İlgili raporlan düzenler. İşveren, aşağıdaki hallerde
belirtilen sürede Sosyal Güvenlik Kurumuna
A. İş kazalarını kazadan sonraki üç İş günü içinde.
B. Sağlık hizmeti sunucuları veya iş yeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını,
Öğrendiği tarihten itibaren üç İş günü İçinde bildirimde bulunur:
iş yeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları; meslek hastalığı ön tanısı koydukları vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk eder.

Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden İş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün İçinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.

T.C. Resmi Gazete. 6331 sayılı iş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. 30.06.2012. sayı: 28339

 

Periyodik kontrole tabi iş ekipmanları ve meslek kategorileri nelerdir?

 

Kaynak: İSGGM Yayınları

tekstil ^^description^^ Tekstil sektörü, hazır giyim sektörünün tedarik zinciri altında da yer alan geniş kapsamlı üretim yelpazesine sahiptir. blog